Nơi đây từng là

Từ ngã tư Phú Nhuận dọc theo đường Hoàng Văn Thụ, qua khỏi nhà thờ một đoạn ngắn rồi rẽ vào con hẻm đầu tiên (bên phải), men theo lối nhỏ bên phải đi thêm một đoạn sẽ thấy một cây không biết là cây gì, loại cổ thụ, thân cao-táng rộng, bóng xanh phủ hết cả lối, lúc nào ngang qua cũng mát tỉnh cả người, rất thích. Từ đây nếu tiếp tục đi tiếp sẽ ra được đường Nguyễn Kiệm; chiều ngược lại, trước đây thường được dùng như một lối thoát hiểm cho xe gắn máy hướng vào trung tâm bị dồn ứ ở ngã tư, trong giờ cao điểm - trước khi phân luồng.

Trước khi phân luồng, tức là khi toàn tuyến Nguyễn Kiệm được phép lưu thông hai chiều; tức là khi vẫn còn cái chợ tạm treo bảng quy hoạch chờ giải tỏa, nằm kẹp giữa Nguyễn Oanh - Quang Trung đoạn sắp nhập vào ngã năm chuồng chó và mỗi lần ngược lên Gò Vập đem lại cảm giác dong duổi về vùng quê nào rất xa: rất nhiều bụi đường, nhà cửa tìu hiu và thưa thớt xe cộ; tức là khi nem Thủ Đức vẫn ngon và rượu Bầu Đá vẫn còn để say lòng người.

Trước khi phân luồng, tức là khi nơi đây từng là.

Nơi từng là bãi đất rộng, có lẽ thuộc quỹ đất của quân đội, sau một thời gian phủ bạt, mọc nên tòa cao ốc mà đi cùng nó, là một lượng lớn cây xanh lâu năm bị đốn bỏ, trong đó có những cây cổ thụ góc to vật mà tuổi cây còn dài hơn đời người. Những trường hợp hiếm hoi, như ở góc Đinh Tiên Hoàng - Võ Thị Sáu, hay Nguyễn Oanh - Phan Văn Trị, có mặt bằng rộng, các cây cỏ thụ vẫn còn đứng lại, hoặc đã cắt gọt phần nào hoặc lá xanh xơ xác. Nhiều nơi khác không được cái may mắn như vậy.

Nơi từng là hàng cây trên lề công viên dọc theo đường Hàn Thuyên, nơi mà ngó qua là thấy nhà thờ, ngó lại là thấy Dinh Thống Nhất, ngó về phía cuối đường Hàn Thuyên giao với Pastuer là dãy mái ngói đỏ của một loạt những căn nhà một tầng xây từ thời Pháp - đã bị đốn bỏ, thay vào đó là một loạt những cây non thưa thớt lá.

Nơi từng là công viên Chi Lăng, nay trở thành vườn hoa bảng vàng bốn chữ. Nơi từng là chung cư Eden, nay sắp sửa thành đống hoang tàn chuẩn bị cho một Vincanh thứ hai mọc lên. Trên nền nơi từng là bến Bình Đông, nay trở thành một phần của đại lộ Đông Tây tối tối vụt xe ra chạy băng băng rất sướng. Nơi từng là Sài Gòn, mãi mãi là Sài Gòn nhưng không bao giờ có thể lại là Sài Gòn nữa.

Ngày qua ngày thành phố thay áo mới; những ký ức kéo da non, và quá khứ lùi dần. Những huyền thoại chết đi, và những chuyện kể bắt đầu.

Một nền văn minh mới ra đời là sự chết đi của một nền văn minh cũ (*). Vẫn chưa thấy nền văn minh nào mới ra đời.

Cuối năm hết Tết, chúc mừng mọi nhà!