Phải lòng một con hẻm

Không dễ dàng gì để nhận ra mình phải lòng một cái gì đó: một cái cây, một cái nhà, một cái ấm trà, một món quà, một bông hoa, một cái bánh gai v.v. đều khó ngang ngửa phải lòng một cô gái. Nói khí hơi quá, nhưng đúng là vậy; không dễ gì tìm thấy cái gì đó, mà ngay từ ánh mắt đầu tiên đi thẳng đến trái tim chẳng cần lượn qua bao tử. Nhưng khó không phải là không thể, nghĩa là chưa phải nan y thì còn cứu được. Đề chiều nào cũng có xổ; không ngày nắng thì ngày mưa; không ở đây thì ở đó; không đứa này thì cũng đứa khác: thể nào cũng đến cái lúc đó, khi bạn biết chắc rằng lúc này chính là lúc đó, khi không thể nhầm lẫn trật duộc đâu được nữa, xác quyết mà hiển nhiên như một cái búng tay, Tách!: bạn vừa giẫm phải mìn. Đùa đấy, bạn phải lòng một con hẻm thôi.

Dứt khoát con hẻm mà bạn phải lòng đó phải đẹp. Tức là không phải loại hẻm ngay ngắn thẳng tuột một đường đi từ đầu đến cuối, thế thì chán lắm, chán đến nỗi cả trộm cũng bỏ chẳng thèm vào đâu. Một con hẻm đẹp, phải là một con hẻm có chỗ quẹo, có ôm cua, có lấn ra thụt vô, có những chậu cây trên đầu, có ban công và những cửa sổ, có bờ tường vừa tầm bao lấy một khoảnh sân trần thấp, có những lưới đan mắt cáo khung gỗ cũ sần màu xanh, có bờ tường ẩm rêu xanh một mảng và ống to tháo nước từ sân thượng xuống đường - màu xám, có cả những tiếng cửa kéo và những người hàng xóm béo tốt chiều chiều tụ tập, và nhiều nữa nhưng nhất thiết hẻm phải rộng vừa đủ hai chiếc xe thong thả lướt qua nhau, có khi lại vẫy cả tay chào nữa. Rộng chừng đó thôi, hơn nữa có khi lại thành đường con, chả phải hẻm.

Đoạn trên là tôi bịa đấy; chẳng có tiêu chuẩn nào cho cái đẹp, cũng như đối với cái xấu, ngoại trừ cái giới hạn chặn trên (hay dưới?) của nó. Chúng chỉ là một lắp ghép tuỳ tiện của tôi nhằm gán cho một con hẻm nào đó cái vẻ đẹp mà mình sẽ (dễ) phải lòng. Vì vậy mà nó không thật; vì vậy mà nó (rất) đẹp. Cái vẻ đẹp trong ý tưởng ấy, là vẻ đẹp không thể cưỡng lại được! - Điều này không phải tôi nói, mà đúng hơn là do cái bác gì cưỡng cơn gió bấc nói ra, tôi chỉ trình bày một dị bản mông má của bác thôi. Lý tưởng hơn nữa thì con hẻm không-cưỡng-được ấy là một con hẻm ngắn, dẫn ra con đường dốc. Điều này chẳng có nghĩa gì khác ngoài việc phục vụ cho một viễn ảnh của một công cuộc lớn lao hơn cả bánh đa: chờ gái dưới cửa sổ gỗ. Bất cứ lúc nào người ta cũng có thể sến khi trời mưa. Tôi cũng không ngoại lệ.

Trở lại với con hẻm; con hẻm mà bạn sắp sửa phải lòng ấy. Nếu có thể, thì tôi sẽ khuyên bạn một điều cốt tử rằng: Hãy quên hết những gì tôi vừa nói. Không cần phải sửa soạn hay chuẩn bị gì hết, việc của bạn chỉ là đi thật nhiều và tìm cho mình một con hẻm để có thể phải lòng. Con hẻm đó không nhất thiết phải đẹp, cũng không nhất thiết phải rộng, điều quan trọng hơn cả là bạn có thể nhìn thấy mình trong đó. Bạn thấy được mình cởi trần và ngồi trước của nhà hóng mát một buổi chiều trời nóng; hay một buổi khuya lơ khuya lắc bạn về tới hẻm thì chỉ còn ngọn đèn đường đứng đón; hay buổi sáng chủ nhật bạn dựng xe lên rồi lụi hụi lau lau rửa rửa, hay là bất cứ gì khác nữa. Miễn là bạn rơi vào cái ham muốn gắn bó lâu dài với những gì đang thấy trước mặt, thì, Tách!, bạn đã phải lòng một con hẻm. Và cái bạn có được là một chốn gọi là nhà.

Bằng không, thì bạn cũng chỉ là một hạt muối trong đại dương mênh mông của hằng hà xa số những cái ngược xuôi tất bật không dứt ở chốn đô thành hoe lệ này gọi là giai cấp trung gian: cò.

.