tiểu biệt thắng tân hôn

Những ngày này có cái gì đó đang vỡ vụn. Cơ hồ là sợ hãi. Nỗi sợ-cái-gì-đó quá lớn khiến con người dúm dó, rồi rúc mình vào sâu trong tiềm thức: mọi việc cứ phó mặc cho vô thức đảm nhận. Suy nghĩ sẽ là quá xa xỉ, mỗi khi tiếng nói vang lên là mỗi lần tinh thần náo động. Mà có phải là yêu đương gì, chỉ là giấc mơ hạnh phúc chưa thể buông bỏ: ảo tượng lúc nào cũng đáng sợ khủng khiếp, một khi chúng ta bằng lòng.

Giọng này đang rất sến, thích hợp để làm thơ. Nhưng chẳng còn nhà thơ nào dưới tầng hầm; những căn nhà trống cả giấc ngủ trưa. Thế nên là nói nhảm.

Giữa lưng chừng cuộc vui, tôi chỉ muốn úp mặt vào tay rồi khóc. Có làm thế được không? - Chúng ta khóc, và thời gian không trôi nữa.

Không phải là buồn, chỉ muồn chui vào trong góc, rồi khóc. Nước mắt có phải niềm vui đâu, mà dè xẻn.

Như một buổi nào không cần biết, ngồi tơ hơ mà quặn thắt dập dồn: những cơn đau t[r]ym nổ vang lồng ngực. Đầu vang váng, và tay chân bủn rủn; theo sau từng hồi từng hồi dồn dập. Hơi thở gấp, mắt như dại đi. Không biết có ai quanh đây không; không cần biết là ai nữa. Như mang chì trước ngực, mà từng chập từng chập nóng ran bụng. (Như một cơn mắc nghẹn, treo đủnh đỉnh trước ngực.) Trạng thái này được gọi là say càfê. Và dịu dàng là đêm, huyền diệu chẳng phải chỉ là cô gái xấu xí: bữa này không càfê; nước chanh cũng làm ép tim?

Mà có hề chi, dù gì t[r]ym đau cũng chỉ kéo dài ba năm.

Vừa trên là bố láo đấy, cơn đau dài ba ngày thôi thì hoặc là lên bàn mổ, hoặc là lên bàn thờ rồi.

Nhưng không phải hễ cứ muốn là lên được. Cũng như không phải muốn là được phép mơ. Kinh nghiệm lúc này đóng vai trò tối quan trọng: đối phó với những cơn tâm lý bất ổn, mọi phán đoán lý tính đều chệch hướng. Bị dằn xé giữa những kích thích trái chiều là một trải nghiệm khôn kham, nếu thiếu sự điều chỉnh của kinh nghiệm.

Mấu chốt là tránh đối đầu trực diện: tránh toàn diện. Trì hoãn những lúc đối diện đơn đã độc đấu như thế, bố khỉ không thì hại t[r]ym lắm! Kinh nghiệm lúc này phát huy tác dụng vô cùng to lớn: thay vì vùi mình suốt ngày vào những ảo tượng, sẽ nhanh chóng chuyển hướng các nguồn lực tập trung vào các chủ đề trung dung hơn. Nhờ đó thiết lập nên một trạng thái giả cân bằng. Nhờ đó lý trí còn hữu dụng và tâm lý không rơi vào một trạng huống mà dân gian gọi là thần kinh thất thường, hay nửa điên nửa dại. Câu này là nói quá, không phải tin.

Ích lợi lớn nhất nhờ sự có mặt của kinh nghiệm, đó là tránh được những cơn trượt dài không vận tốc gốc nhưng tháo mẹ nó cái phanh/thắng: đối tượng-nạn nhân sẽ nhanh chóng đạt đến vận tốc cực đại rồi tiếp tục lao đi lao đi lao đi lao đi lao đi lao đi lao đi... và mãi như vậy, nếu không có sự xuất hiện của một lực tác dụng cùng tính chất nào khác, thì Newton bảo rằng, chuyển động đó là chuyển động đều mãi mãi. Kinh nghiệm sẽ làm mọi sự hơi khác đi - dù ít nhưng vẫn khác; và một cơ hội để có thể tận hưởng những luồng xung lực trái chiều dằn xé, trong khi vẫn còn đủ tỉnh táo để hất mặt lên mà tự trào: anh không có ngu, mặc dù có dại gái. Quả là sự vô tích sự không thể chịu đựng nổi của tồn tại.

Nhưng tất cả những gì kinh nghiệm làm được chỉ là trì hoãn thời khắc đó mà thôi. Hoãn cái thời điểm của tất yếu đó chậm lại ít nhiều, chứ không thể tránh được cú bắn nút chung cuộc của chai champagne đã bị xóc lên liên hồi. Trạng thái giả cân bằng vốn như viên bi đặt trên đỉnh một đỉnh cao chung quanh là các triền dốc. Chỉ một tác động nhỏ, theo bất kỳ hướng nào cũng có thể là khởi đầu cho một cuộc đổ dốc cấp kỳ. Mà đích đến không thể là gì khác ngoài sự im lặng mãi mãi. Nó giống như một lần chạm tay vào điều ước rồi biến mất cùng nỗi buồn, mãi mãi.

Và đó chính là lý do vì sao tiểu biệt thắng tân hôn. Thắng, ở đây, nghĩa là mạnh hơn, dù vốn chẳng bao giờ có thắng thua.